Alert europejski: Komisja Europejska stawia na rozwój sieci energetycznych

28 listopada Komisja Europejska zaprezentowała nowy dokument strategiczny związany z rozwojem sieci energetycznych. Plan działania wskazuje, że na poziomie UE konieczne są inwestycje o wartości 584 mld EUR do 2030 r., aby co najmniej podwoić zdolności przesyłowe.

Sieci energetyczne

Jak informuje Komisja Europejska: „Połączone i stabilne sieci elektroenergetyczne są podstawą dobrze funkcjonującego rynku energii. UE posiada jedną z najbardziej rozległych i odpornych sieci elektroenergetycznych na świecie rozciągającą się na ponad 11 milionów kilometrów (!) na całym rynku wewnętrznym i zapewniającą, że wysokiej jakości energię elektryczną dostarczaną odbiorcom każdego dnia”.

Energetyka to system naczyń połączonych, w którym występują duże zależności. Krwioobiegiem systemu są właśnie sieci, których modernizacja, a także rozwój odpowiada za możliwości dalszego rozwoju OZE w każdym z państw UE. Mając na względzie ambicje związane z zieloną transformacją, a w tym rozwojem OZE, a także decentralizacją oraz rozproszeniem energetyki sieci przesyłowe oraz dystrybucyjne stanowią więc element, który wymaga konkretnych działań inwestycyjnych.

„Europejskie sieci energetyczne stoją w obliczu nowych i znaczących wyzwań. Będą one musiały zaspokoić rosnący popyt związany z czystą mobilnością, ciepłownictwem, elektryfikacją przemysłu i uruchomieniem niskoemisyjnej produkcji wodoru. Oczekuje się, że zużycie energii elektrycznej wzrośnie o około 60% do 2030 roku. Sieci będą również musiały zintegrować dużą część energii odnawialnej. Moce wytwórcze energii wiatrowej i słonecznej muszą wzrosnąć z 400 GW w 2022 r. do co najmniej 1000 GW do 2030 r., w tym duży wzrost mocy będzie musiał nastąpić w morskich źródłach odnawialnych (do 317 GW), które będą musiały zostać podłączone do lądu.

Zapraszamy do subskrybowania newslettera legislacyjnego https://alerty-legislacyjne.strefainwestorow.pl/

W związku z tym sieci muszą dostosować się do bardziej zdecentralizowanego, zdigitalizowanego i elastycznego systemu elektroenergetycznego z milionami paneli słonecznych na dachach i lokalnymi społecznościami energetycznymi dzielącymi się zasobami. Planowanie i eksploatacja europejskich sieci przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej muszą być muszą być również skorelowane z planowaniem i działaniem nowych sieci wodorowych”.

„Sieci energetyczne – brakujące ogniwo. Unijny plan działania na rzecz sieci”

W przedstawionym przez Komisję Europejską Planie działania na rzecz sieci organ wykonawczy UE jasno wskazuje, że: „Sieci dystrybucyjne będą się rozwijać i zmieniać, aby podłączyć duże ilości zdecentralizowanych źródeł OZE takich jak m.in. pompy ciepła. Co więcej, sieci będą musiały również obsłużyć stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Sieci energetyczne zyskają więc nową rolę, stając się moderatorami szeregu nowych rozwiązań, których wymaga rozwijający się system energetyczny. Będą musiały przekształcić się w inteligentne cyfrowe, monitorowane w czasie rzeczywistym, zdalnie sterowane i bezpieczne (w rozumieniu cyberbezpieczeństwa)”.

Dziś ok. 40% wszystkich europejskich sieci ma ponad 40 lat. Wymagają więc modernizacji oraz inwestycji, których koszt do 2030 r. szacowany jest na ok. 375-425 mld EUR. Komisja jest jednak innego zdania dodając do tej kwoty dodatkowe 150-215 mld EUR.

Zobacz także: Alert legislacyjny: rząd utrzymuje system mrożenia cen energii i gazu. Czy chodzi tylko o ekonomię i bezpieczeństwo gospodarki?

Co z tego wynika?

W oparciu o wyniki analiz oraz rozmów z ekspertami Komisja zidentyfikowała 7 horyzontalnych wyzwań (obszarów) mających na celu przyspieszenie tempa rozwoju sieci w Europie, w których przedstawione zostało 14 planowanych do realizacji działań. Wśród nich znajdują się m.in.:

1) Przyspieszenie realizacji istniejących PWZ (Projekty Wspólnego Zainteresowania) i opracowanie nowych projektów – Komisja, państwa członkowskie i operatorzy systemów przesyłowych będą musieli wzmocnić współpracę w zakresie przygotowania PWZ, ich szybszego wdrażania oraz finansowania. W tej kwestii Komisja planuje również przeprowadzenie specjalnej analizy odnoszącej się do kwestii sieci energetycznych jak i kwestii infrastruktury przesyłowej związanej z wodorem oraz CO2.

2) Usprawnienie długoterminowego planowania sieci – Komisja, począwszy od pierwszego kwartału 2024 r. po opublikowaniu pierwszych planów rozwoju sieci morskiej, będzie ściśle współpracować z ENTSO-E w zakresie dalszego rozwoju 10-letnich planów rozwoju sieci. Ponadto, aby zapewnić zintegrowane planowanie systemu energetycznego, transport wodoru również zostanie uwzględniony. Dodatkowo, przesyłane do Komisji KPEiK będą musiały również uwzględniać komponent sieciowy.

3) Wprowadzenie nowych ram regulacyjnych – Komisja zaproponuje zasady przewodnie określające warunki, na jakich powinny być prowadzone inwestycje wyprzedzające w projekty sieciowe, a także opublikuje szczegółowe wytyczne dotyczące transgranicznego podziału kosztów związanych z projektami offshore (wytyczne zostaną opublikowane najpóźniej w czerwcu 2024 r.)

4) Lepsze wykorzystanie istniejących sieci i ich transformacja w kierunku „SMART” – ENTSO-E wraz z operatorami systemów uzgodnią zharmonizowane definicje dot. zdolności, a także przeprowadzą przegląd mający na celu promowanie wdrażania inteligentnych, efektywnych i innowacyjnych sieci. Co więcej, ACER w swoim kolejnym raporcie dot. taryf przygotuje zalecenia odnoszące się do procesu taryfowania promującego rozwój nowoczesnych sieci (wraz z uwzględnieniem CAPEX, OPEX i podziału korzyści).

5) Poprawa dostępu do finansowania – Do końca br. Komisja uruchomi działania konsultacyjne z udziałem inwestorów (w tym funduszy emerytalnych), agencji kredytowych, instytucji finansowych, organów regulacyjnych i operatorów systemów w celu zidentyfikowania i usunięcia przeszkód w finansowaniu, w tym poprzez pożyczki bankowe, instrumenty rynkowe (dłużne i kapitałowe), gwarancje i finansowanie mieszane. Zaproponowane zostaną również nowe programy finansowe związane z rozwojem i modernizacją istniejących sieci.

6) Zapewnienie szybszych procesów wydawania pozwoleń – Komisja Europejska opracuje specjalne wytyczne i zapewni wsparcie techniczne w zakresie wdrażania istniejących i tworzonych narzędzi regulacyjnych wpływających na przyspieszenie procesu wydawania i uzyskiwania niezbędnych zgód. W tym celu stworzony zostanie m.in. specjalny Pakt na rzecz zaangażowania.

7) Wzmocnienie łańcuchów dostaw – ENTSO-E wraz z operatorami systemów będą zobligowane do wzmocnienia współpracy w celu opracowywania wspólnych specyfikacji technologicznych, aby ułatwiać inwestycje. Punkt ten ma zostać zrealizowany poprzez rewizję kodeksów sieciowych do 2025 r.