Alert europejski: Nowy cel klimatyczny UE z poziomem redukcji emisji w wysokości -90%
2 lipca br. Komisja Europejska zaprezentowała długo wyczekiwaną poprawkę do unijnego prawa klimatycznego, która wprowadza nowy cel redukcji emisji na 2040 r. na poziomie –90% (netto) względem poziomów z 1990 r.
Jednak ambitnie…
Kluczowym unijnym dokumentem prawnym, który ustanawia cele klimatyczne w obszarze redukcji emisji jest europejskie prawo klimatyczne. To właśnie w art. 4 (3) ww. aktu znajduje się zobowiązanie Komisji Europejskiej do ustalenia pośredniego celu klimatycznego na 2040 r., aby nadać tempo redukcjom emisji netto gazów cieplarnianych w całej UE.
Opublikowana dziś aktualizacja prawa klimatycznego jest więc utrzymaniem ambitnego unijnego kursu na osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, z równoczesnym postawieniem akcentów na głęboką dekarbonizację przemysłu i rozwój zielonych technologii. W tym procesie istotną rolę odgrywać będzie przedstawiono kilka miesięcy temu strategia Czystego Ładu Przemysłowego, która docelowo ma nie tylko wzmocnić konkurencyjność europejskiego przemysłu, ale także przyciągnąć nowe inwestycje.
Jak informuje organ wykonawczy UE: „Cel redukcji o 90% stawia UE na ścieżce, która przynosi największe ogólne korzyści pod względem konkurencyjności, odporności, niezależności, autonomii, sprawiedliwej transformacji oraz zapewnienia, że UE dotrzyma zobowiązań wynikających z Porozumienia Paryskiego. UE uznaje zmianę klimatu za egzystencjalne zagrożenie ściśle powiązane z globalnym bezpieczeństwem, pokojem i zrównoważonym rozwojem. Ustanawiając cel na 2040 r., UE kontynuuje działania na rzecz klimatu, jednocześnie prowadząc dyplomatyczne działania wobec krajów partnerskich w celu ograniczenia globalnych emisji i osiągnięcia neutralności klimatycznej”.
Alert europejski: Komisja Europejska jasno stwierdza „potrzebne są inwestycje w SMR”
„Fit for 90”
W preambule do nowelizacji unijnego prawa klimatycznego Komisja Europejska bezpośrednio stwierdziła, że: „Po ustaleniu celu na 2040 rok i zgodnie z planowanymi przeglądami Komisja przygotuje architekturę polityki po 2030 roku […]. Przy projektowaniu tej przyszłej architektury Komisja przeanalizuje, w jaki sposób uproszczenia i elastyczność w różnych sektorach mogą ułatwić realizację celu na 2040 rok, wspierając zbieżność działań, a jednocześnie uwzględniając specyfikę poszczególnych państw członkowskich. Należy również wziąć pod uwagę nowe osiągnięcia technologiczne, w tym technologie kosmiczne. […] Przy projektowaniu polityki po 2030 roku Komisja planuje uwzględnić ograniczoną możliwość korzystania z wysokiej jakości międzynarodowych kredytów emisyjnych na podstawie art. 6 Porozumienia Paryskiego w drugiej połowie dekady 2030–2040. Ich konkretną rolę i zastosowanie zostanie określona na podstawie szczegółowej oceny skutków i w ramach prawa unijnego ustanawiającego rygorystyczne i wiarygodne kryteria oraz warunki dotyczące pochodzenia, terminu i sposobu wykorzystania tych kredytów”.
Na uwagę zasługuje tu komentarz portalu Euractiv dot. nowego pomysłu kredytów, który wskazuje, że: „trzy punkty procentowe tego celu – od 2036 roku – mogą zostać osiągnięte poprzez zakup „wysokiej jakości” kredytów węglowych, pochodzących z dodatkowych działań klimatycznych poza UE, dostępnych na globalnym rynku wspieranym przez ONZ. Oznacza to outsourcing redukcji emisji na poziomie aż 150 milionów ton”.
Nowa architektura, czyli pakiet legislacyjny, który ma „zabezpieczyć” realizację nowego celu ma zostać przedstawiony w II połowie br. Już dziś jednak określany jest mianem „Fit for 90”.
Kolejne kroki
Wniosek Komisji ustanawiający cel klimatyczny na 2040 r. zostanie teraz przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dyskusji i przyjęcia w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. Już dziś jednak wiadomo, że z „przepchnięciem” tak ambitnego celu może być duży problem, na który już dziś zwracają uwagę posłowie dominującego ugrupowania w Parlamencie Europejskim.
Co na to przemysł?
W opinii wielu ekspertów i przedstawicieli przemysłu energochłonnego przedstawione do tej pory strategie związane z Czystym Ładem Przemysłowym nie tylko nie spełniają oczekiwać, ale przede wszystkim nie stanowią odpowiedzi na kluczowe wyzwania dot. konkurencyjności oraz źródeł środków niezbędnych do transformacji. Przed przemysłem – zwłaszcza tym energochłonnym – na obecną chwilę przyszłość pisana jest w ciemnych barwach. Rozwiązaniem może być (choć nie musi) propozycja nowych środków budżetowych zawartych w Wieloletnich Ramach Finansowych. Nad tym pracuje obecnie polski komisarz Piotr Serafin.
Niezależnie od zabezpieczenia ww. środków finansowych firmy powinny w tym momencie postawić na intensyfikację działań na poziomie Rady Unii Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego. Te 2 instytucje zapewniają dziś największe możliwości związane z rozwodnieniem zaproponowanego przez Komisję Europejską celu.
