O tym jak powinien wyglądać prawidłowy proces inwestycyjny i dlaczego jego poprawność jest ważniejsza od jego efektów – tłumaczy Maria Konnikova, psycholog i autorka książki „Myśl jak oszust, by nie dać się oszukać”.
Przygotowanie planu inwestycyjnego i kontrola emocji – to jedne z najważniejszych rzeczy w praktyce inwestycyjnej, uważa Maria Konnikova. Znana dziennikarka, psycholożka i profesjonalna zawodniczka pokerowa była ostatnio gościem 89. odcinka podcastu The Knowledge Project.
Zobacz także: Inwestorzy korzystający z aplikacji Robinhood nie mają sentymentów. Nie obchodzi ich, czy spółka działa etycznie
Jak powinien wyglądać prawidłowy proces inwestycyjny?
Według Konnikovej, inwestorom bardzo łatwo przychodzi przypisywanie swoich porażek szumowi inwestycyjnemu, a swoich sukcesów – temu, że udało im się wyłowić ważne informacje z tego szumu. „Za rzadko zastanawiają się nad swoim procesem inwestycyjnym. To tam popełniają błędy, które mają opłakane skutki” – zwraca uwagę Konnikova.
Psycholożka podkreśla, że inwestor powinien bardzo uważnie rozważać każdy swój krok. Nie może robić nic bez planu. Można dodać, że chodzi tutaj zarówno o przeanalizowanie sytuacji fundamentalnej aktywa, w które chcemy zainwestować, jak i ustalenie poziomu obrony (stop loss) i poziomu wzięcia zysku (take profit). „Nawet jeśli po przeprowadzeniu właściwego procesu decyzyjnego dojdziemy do złej konkluzji, lub do niesatysfakcjonujących efektów, to dzięki temu, że ten proces przebiegł właściwie, wiemy co dalej robić. Łatwiej nam zmienić zdanie i być może wybrnąć z kłopotów” – podkreśla Konnikova.
Konnikova radzi, by swoje myśli - pojawiające się w trakcie procesu planowania i podejmowania decyzji - spisywać, lub wypowiadać na głos. „Takie postępowanie pozwala konkretyzować myśli i wyłapywać błędy. Uzmysławia, że potrzebne jest sprawdzenie pewnych faktów. W procesie decyzyjnym potrzebne jest mindfullness, czyli spokojny namysł, koncentracja” – podkreśla Konnikova. „Obecnie, jestem o wiele mniej pewna swoich sądów i opinii, niż jeszcze kilka lat temu. Trzeba być krytycznym wobec siebie, tylko wtedy można liczyć na dalszy rozwój” – dodaje.
Zobacz także: Warren Buffett był prawdopodobnie najmłodszym emerytem w historii
Musisz działać i studzić emocje
Psycholożka zaznacza, że bardzo ważna jest praktyka. „Trzeba działać. Trzeba próbować. Inaczej nie będzie postępów. Niestety, ale nie da się wszystkiego nauczyć na cudzych błędach, trzeba się też uczyć na własnych. Trzeba się sprawdzać w działaniu, obserwować swoje zachowania, wyciągać wnioski z sukcesów i porażek” – przekonuje Konnikova.
Według niej, trzeba też starać się kontrolować swoje złe emocje. „Jeśli straciliśmy na jakiejś inwestycji, jeśli przegraliśmy w pokera, nie możemy żyć żądzą rewanżu, na rywalu czy na rynku, bo to będzie odbierało nam zdrowy rozsądek. Trzeba studzić emocje” – ostrzega autorka książki „Myśl jak oszust, by nie dać się oszukać”. „Oczywiście, nie da się być w 100% racjonalnym. Człowiek zawsze do pewnego stopnia będzie poddawał się emocjom. Jednak trzeba się starać je kontrolować, szczególnie w czasie procesu decyzyjnego” – podkreśla.
Konnikova w trakcie wywiadu udzieliła też kilka porad dotyczących życia codziennego. Przekonywała, że każdego dnia trzeba znaleźć czas na odpoczynek, na wyłączenie się, na odetchnięcie. „Codziennie rano praktykuję jogę. Codziennie siadam na kilkanaście minut z kawą czy herbatą, by zastanowić się nad swoim życiem. I codziennie staram się znaleźć czas na nic-nie-robienie, na totalną pauzę. Nie można czuć się winnym, że nic nie robimy, bo to pomaga później być lepszym, skuteczniejszym” – przekonuje Konnikova.
Psycholożka w trakcie rozmowy podkreślała też, że wszyscy, którzy są zdrowi i mają pracę, którą lubią, powinni codziennie rano uzmysławiać to sobie i w ten sposób poprawiać sobie humor. Każdy dzień trzeba bowiem wykorzystywać do cieszenia się życiem – podkreśla Konnikova.
Kim jest Maria Konnikova?
Maria Konnikova (rocznik 1984) ukończyła psychologię na Harvard University, doktorat obroniła na Columbia University. Urodziła się w Rosji, ale w wieku 4 lat wyemigrowała z rodzicami do USA. Jest wychowanką słynnego psychologa Stevena Pinkera. W latach 2016-19 była aktywnym graczem w pokera, wygrała na zawodach ponad 200 tys. USD.
A my od siebie możemy dodać, że polecamy książkę „Myśl jak oszust, by nie dać się oszukać”. Można się dzięki niej wiele nauczyć. Na przykład tego, że nawet w znanych, szacownych galeriach sztuki można dokonać zakupu sfałszowanego dzieła, bo… jej właściciele i zatrudnieni przez nich eksperci mogli się dać nabrać genialnemu oszustowi!
Poniżej można posłuchać rozmowy z Konnikovą:
