KNF wyjaśnił jak powinien wyglądać crowdfunding inwestycyjny, aby platformy go oferujące nie naraziły się na kary pieniężne
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) opublikowała 9 kwietnia 2020 r. oficjalne stanowisko dotyczące zasad funkcjonowania platform crowdfundingu inwestycyjnego. Organ nadzoru wskazuje dokładnie jakie usługi mogą prowadzić platformy crowdfundingowe na rzecz emitentów i jakie treści publikować na swoich stronach internetowych aby nie naraziły się na wysokie kary pieniężne.
Stanowisko KNF dotyczy platform crowdfundingu inwestycyjnego, których działalność prowadzona jest na rzecz spółek pozyskujących kapitał poprzez emisję papierów wartościowych. Chodzi głównie o publikowanie informacji o emisjach akcji lub obligacji spółek na stronach internetowych prowadzonych przez platformy crowdfundingu inwestycyjnego.
„Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 9 kwietnia 2020 r. dotyczące zasad funkcjonowania tzw. platform crowdfundingu inwestycyjnego należy ocenić pozytywnie jako ważny krok naprzód w kierunku uregulowania tej formy pozyskiwania kapitału przez emitentów” – powiedział Strefie Inwestorów Michał Górecki, radca prawny i wspólnik DGP Legal Doniec, Górecki & Partnerzy.
Crowdfunding inwestycyjny - dwa modele działania
Jak tłumaczy wspólnik DGP Legal Doniec, stanowisko KNF wskazuje na dwa możliwe modele funkcjonowania platform crowdfundingu inwestycyjnego. Pierwszy to model platformy jako dostawcy usług reklamowych, zasadniczo regulowany w ograniczonym zakresie przez przepisy określające sposób promowania ofert publicznych. Natomiast drugi stanowi model platformy jako pośrednika w oferowaniu instrumentów finansowych, zastrzeżony dla firm inwestycyjnych i podlegający nadzorowi Komisji na ogólnych zasadach.
Bardzo ważne jest to, podążając za stanowiskiem KNF, aby działania platform crowdfundingowych, które nie posiadają zezwolenia na świadczenie usług maklerskich, nie wchodziły w zakres działalności kwalifikowanej jako wykonywanie usługi oferowania, zastrzeżonej dla firm inwestycyjnych.
W tym artykule odpowiemy więc na pytanie jakie usługi na rzecz emitentów mogą prowadzić platformy crowdfundingowe (inne niż firmy inwestycyjne) i jakie treści mogą one publikować na swoich stronach internetowych aby nie naraziły się na wysokie kary pieniężne.
Zobacz także: Wystartowała platforma crowdfundingu udziałowego Smartfunds – nowy obszar rozwoju Strefy Inwestorów
Ograniczony zakres informacji na stronie internetowej platformy crowdfundingowej
Platforma crowdfundingu inwestycyjnego na swojej stronie internetowej, w zakresie przekazywania informacji o emitencie i prowadzonej lub planowanej przez niego emisji, może publikować jedynie ograniczony zakres informacji.
Przede wszystkim platforma crowdfundingowa na swojej stronie internetowej może publikować informacje, które nie stanowią wystarczającej podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej.
Informacje, które mogą znaleźć się na stronie platformy crowdfundingowej
Jak wskazuje KNF informacją, którą może opublikować na swojej stronie platforma, jest komunikat wskazujący na postęp emisji. Przykładowo będzie to liczba inwestorów, którzy dokonali inwestycji lub wielkość pozyskanego kapitału przed zakończeniem oferty.
Ponadto platforma ma prawo także upubliczniać informacje dotyczące samej spółki, w szczególności:
- na temat działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę, w tym o sprzedawanych produktach lub świadczonych usługach;
- dane historyczne o spółce, w tym również informacje o wcześniej przeprowadzonych przez spółkę emisjach akcji lub obligacji;
- plany dotyczące rozwoju spółki.
Natomiast, w odniesieniu do trwającej lub planowanej oferty publicznej jedyne informacje, które mogą znajdować się na platformie to:
- informacja, że emitent oferuje akcje/obligacje lub zamierza je zaoferować w określonym terminie;
- informacja o terminie w jakim można zapoznać się z warunkami emisji;
- informacja o miejscu, gdzie można zapoznać się z warunkami emisji (np. strona internetowa lub siedziba emitenta);
- link do strony internetowej emitenta, w tym bezpośrednio do zakładki zawierającej warunki emisji.
Po zapoznaniu się z dostępnymi na stronie platformy informacjami, potencjalny inwestor po kliknięciu aktywnego pola, powinien być przekierowany bezpośrednio na stronę klienta platformy – emitenta.
Informacje, które powinny być zamieszczone tylko na stronie internetowej emitenta
KNF w opublikowanym stanowisku zwraca uwagę, że część informacji dotycząca emisji może być opublikowana wyłącznie na stronie emitenta. Chodzi głównie o:
- dokumenty związane z ofertą publiczną,
- możliwość złożenia zapisu,
- potwierdzanie inwestorowi skutecznego złożenia zapisu,
- weryfikowanie poprawności złożenia zapisu,
- informację jak przekazać środki finansowe z tytułu objęcia papieru wartościowego.
Będą to również wszystkie inne treści związane z nabywaniem instrumentów finansowych, które stanowiłyby wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o nabyciu tych instrumentów. W tym miejscu warto przypomnieć, że dokładną granicę przebiegającą pomiędzy działalnością regulowaną, jaką jest działalność maklerska, a działalnością promocyjną, która nie wymaga zezwolenia, KNF wskazała w nadal aktualnym stanowisku z 29 marca 2019 r. dotyczącym definicji usługi oferowania instrumentów finansowych zawartej w art. 72 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
Odpowiedzialność karna za wprowadzenie inwestorów w błąd
Wspólnik DGP Legal Doniec, Górecki & Partnerzy, zwraca także uwagę, że platforma de facto będzie musiała przeprowadzić badanie due diligence projektu prezentowanego na platformie. „Komisja wskazuje na możliwe podstawy odpowiedzialności karnej w przypadku gdy platforma umożliwiła lub ułatwiła nieuczciwym emitentom (także poprzez zaniechanie) wprowadzenie w błąd inwestorów i naraziła ich w ten sposób pośrednio na szkodę”.
KNF ostrzega, że za takie działanie platforma może być oskarżona o oszustwo albo pomocnictwo w oszustwie. Aby nie narazić się na odpowiedzialność karną platforma powinna dokładnie sprawdzać jakie treści o emitencie zamieszcza na swojej stronie internetowej i badać czy są one prawdziwe.
Zobacz także: KNF ma zastrzeżenia jak działa crowdfunding udziałowy w Polsce, swoim stanowiskiem wywołał sporo zamieszania
Szczególna ostrożność co do korespondencji e-mail kierowanej do potencjalnych inwestorów
Zdaniem KNF platforma crowdfundingowa może wysyłać do potencjalnych inwestorów korespondencję e-mail, w której promuje jedynie samą platformę lub wskazuje ogólnie, że na platformie zostały zamieszczone informacje o nowej spółce wraz z podaniem linku do platformy.
Natomiast organ nadzoru podkreśla, że nie jest dopuszczalne przesyłanie przez platformę wiadomości e-mail, zawierających informacje o instrumentach finansowych i warunkach ich nabycia. Ponadto wiadomości e-mail wysyłane przez platformę nie powinny również zawierać linku przekierowującego bezpośrednio do strony emitenta, na której dostępne są informacje o ofercie.
Organizacja spotkań z inwestorami
W ocenie KNF nie ma również przeszkód aby platforma crowdfundingowa organizowała otwarte wydarzenia z udziałem potencjalnych inwestorów i emitentów. Oczywiście pod pewnymi warunkami.
Na tego rodzaju spotkaniach platforma może promować swoją własną działalność, działalność gospodarczą prowadzoną przez emitenta, a także inną jego działalność lub osiągnięcia. Możliwe jest również podjęcie się przez platformę organizacji spotkania, podczas którego emitent będzie prezentował informacje na temat emisji. Wówczas platforma może zapewniać techniczną obsługę spotkań taką jak wynajem sali, przyjmowanie gości, drukowanie materiałów czy obsługa związana z prowadzeniem i moderowaniem spotkania.
Przedstawiciele platformy nie powinni natomiast przedstawiać informacji dotyczących emisji ani udzielać takich informacji w odpowiedzi na zapytania innych podmiotów, w tym uczestniczących w spotkaniu.
Dane zawarte w dokumentach ofertowych muszą być prawdziwe
Platforma crowdfundingowa, która przygotowuje dokumenty ofertowe, musi dopilnować aby opublikowane w nich dane były zgodne z prawdą. Inaczej grozi jej grzywna w wysokości do 5 mln zł lub kara pozbawienia wolności do 5 lat.
Jeśli platforma nie bierze udziału w sporządzaniu dokumentów ofertowych i jedynie udostępnia przestrzeń na swojej stronie oraz dostarcza ewentualne rozwiązania organizacyjne wspierające prowadzenie emisji przez emitenta, to w przypadku nieprawidłowości po stronie emitenta, nie będzie ponosić odpowiedzialności prawnej związanej z nieprawidłowościami wynikającymi z informacji podanych inwestorom.
Rekomendacje platformy crowdfundingowej, a konflikt interesów
W przypadku platform crowdfundingowych należy mieć na uwadze też to, że pomiędzy działalnością polegającą na promowaniu oferty danego emitenta a sporządzaniem rekomendacji, która go dotyczy, występuje bardzo silny konflikt interesów, rodzący znaczne ryzyko naruszenia interesu inwestorów.
W opinii KNF wynika to przede wszystkim stąd, iż wysokość wynagrodzenia platformy może być bezpośrednio uzależniona od sukcesu emisji. Dlatego jak wskazuje organ nadzoru absolutnym minimum w przypadku prowadzenia takiej działalności przez platformy konieczne jest ujawnienie oraz opisanie istniejącego konfliktu interesów.
Obrót udziałami w sp. z o.o. nie podlega KNF, choć jest małe ale...
Na samym końcu warto również zauważyć, że KNF wyraźnie wskazuje na brak kompetencji nadzorczych Komisji w odniesieniu do platform oferujących – bezpośrednio lub pośrednio – udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Udziały nie są bowiem instrumentami finansowymi, nad którymi nadzór sprawuje KNF.
Niemniej jednak w opinii KNF działalność platform polegająca na reklamie dotyczącej nabycia udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony inwestorów, powinna być prowadzona z zachowaniem analogicznych standardów postępowania jak ma to miejsce w odniesieniu do reklamy dotyczącej nabycia akcji lub obligacji.
